راهپیمایی بورس در سطوح جدید
بازار سرمایه در هفته جاری شاهد جهش قابل توجهی بود. شاخص کل بورس تهران در ۲۳ روز گذشته بیش از ۲۰ درصد رشد را تجربه کرد و حدود ۴ هزار میلیارد تومان از سهام حقوقی به سبد سهامداران حقیقی منتقل شد. این بالاترین میزان تغییر مالکیت در ماه‌های اخیر است. تحلیلگران، ورود بازار به فاز صعودی را نشانه‌ای از غلبه تقاضا بر عرضه و پیش‌بینی کننده‌ی رشد بیشتر شاخص کل می‌دانند. معاملات دیروز نیز با فضای مثبت و افزایش تقاضا، به ویژه در نمادهای خودرویی و مرتبط با دلار، همراه بود.
افزایش چشمگیر تقاضا در سهام خودروسازان، به دنبال اخبار مثبت پیرامون تجدید ارزیابی دارایی‌ها و مجوز افزایش ۳۰ درصدی قیمت این گروه از شرکت‌ها صورت گرفت. به نظر می‌رسد بازار با دریافت سیگنال‌های مثبت، از حالت محتاطانه خارج شده است. احیای مذاکرات هسته‌ای ایران و اروپا نیز نقش مهمی در این روند مثبت داشته است. پس از وقفه‌ای دو ساله، نشست ژنو بین ایران و تروئیکای اروپایی فضای روانی مثبتی را در بازار ایجاد کرد و به ویژه بر عملکرد شرکت‌های مرتبط با برجام، از جمله خودروسازان و بانک‌ها، تاثیرگذار بود.
در صورت موفقیت‌آمیز بودن مذاکرات و رفع تحریم‌ها، همراه با کنترل تورم و کسری بودجه، پیش‌بینی می‌شود بورس روند صعودی خود را با قوت بیشتری ادامه دهد. اما در صورت عدم موفقیت مذاکرات، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ به نظر می‌رسد اخبار اقتصادی مثبت از ابتدای هفته، رقابت در برخی گروه‌ها، به ویژه خودرویی‌ها و بانکی‌ها را افزایش داده است. کارشناسان، با توجه به افزایش نرخ تسعیر ارز، احتمال پیشروی گروه بانکی را قوی ارزیابی می‌کنند. همچنین، افزایش سرمایه ایران خودرو از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، می‌تواند به شتاب رشد این صنعت کمک کند.
حمایت سیاست‌گذار از بازار سرمایه تا حدودی می‌تواند اثرات منفی عدم موفقیت مذاکرات را کاهش دهد. در این صورت، ریسک کاهش سرعت رشد بورس وجود دارد، اما ریزش شدید و اصلاح طولانی‌مدت منتفی است. روند صعودی بورس در ایران معمولا با کاهش ارزش ریال و افزایش سودآوری صادرکنندگان همزمان بوده است. با توجه به افزایش قیمت دلار به بالای ۷۰ هزار تومان و ارزش‌گذاری نسبتا متعادل سهام، نگرانی عمده‌ای از تحولات منفی مذاکرات وجود ندارد. در هر دو سناریو (موفقیت یا عدم موفقیت مذاکرات)، بخش‌های مختلف بورس ظرفیت بهبود سودآوری در میان‌مدت را دارند.
با وجود روند صعودی بورس، بازار ارز تحرکات چندانی نداشته است و رشد بورس وابستگی چندانی به کاهش قیمت دلار ندارد. این موضوع به طور کوتاه‌مدت اثر روانی مثبت در بازار بورس دارد. در هر صورت، تغییرات نرخ ارز در کوتاه‌مدت تا ۱۰ درصد پیش‌بینی می‌شود. از ابتدای سال، دلار در محدوده ۷۰ هزار تومان نوسان داشته است. تعیین تکلیف مذاکرات، پیش‌بینی و تحلیل بازار را دقیق‌تر خواهد کرد. واکنش مثبت بازار سهام به کاهش ریسک‌های سیاسی نشان می‌دهد تعیین تکلیف وضعیت سیاست خارجی، اثر مثبتی بر کل بازار خواهد داشت.
اما برخی نگرانی‌ها همچنان باقی هستند. موضوع تحریم‌ها و جابه‌جایی پول می‌تواند به چالش تبدیل شود. رفع تحریم‌ها هزینه‌های جانبی شرکت‌ها را کاهش می‌دهد. مساله تنش‌های تهران و تل‌آویو نیز می‌تواند بر بازار تاثیر بگذارد. عدم توافق، می‌تواند به کاهش آرامش سیاسی و در نتیجه، کاهش بورس بینجامد. در حال حاضر، بورس از جایگاه ویژه‌ای در اخبار بازار برخوردار است. مهم‌ترین عامل واکنش بورس به مذاکرات و ریسک‌های سیاسی، ارزندگی این بازار است. بورس در حال حاضر نسبت به بازارهای موازی، از رشد کمتری برخوردار است که حساسیت معامله‌گران را افزایش داده است. همچنین، عدم سیاست‌های ضد بورسی از سوی دولت، به روند مثبت بازار کمک کرده است. تجربه گذشته نشان می‌دهد، سیاست‌های اقتصادی نامناسب می‌تواند سرمایه را از بورس خارج کند (مانند مساله نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در اردیبهشت ۱۴۰۲). همچنین، مسائل مرتبط با قیمت‌گذاری دستوری در صنایع مختلف، از جمله خودرو، به سرمایه‌گذاری در بورس لطمه زده است. اما به نظر می‌رسد وضعیت جدیدی در رابطه با سیاستگذاری اقتصادی به وجود آمده که در صورت تداوم، می‌تواند به ورود سرمایه به بازار سهام کمک کند.
