بهبود ضریب جینی، کنترل مصرف و مقابله با قاچاق با اجرای بنزین به نفر
## توزیع عادلانه بنزین: آیا زمان تغییر رسیده است؟
در سال‌های اخیر، بحث توزیع عادلانه بنزین به عنوان یکی از چالش‌های اساسی اقتصادی کشور مطرح شده است. نظام فعلی توزیع یارانه بنزین که بر اساس خودرو است، به طور فزاینده‌ای مورد انتقاد قرار گرفته و بسیاری از کارشناسان و نمایندگان مجلس، آن را ناعادلانه می‌دانند.
در این نظام، سهمیه بنزین به خودرو اختصاص می‌یابد و نه به افراد. در نتیجه، کسانی که از چندین خودرو استفاده می‌کنند، از یارانه بنزین بیشتری بهره‌مند می‌شوند. در مقابل، اقشار ضعیف، عشایر و روستاییان که از خودرو استفاده نمی‌کنند، از این یارانه بی‌بهره می‌مانند.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، طی سال‌های گذشته، طرحی را با عنوان “اختصاص سهمیه بنزین به نفر” پیشنهاد داده است که اجرای آن می‌تواند به عدالت اجتماعی در توزیع یارانه سوخت منجر شود.
این طرح، به جای توزیع یارانه بنزین بر اساس خودرو، سهمیه مشخصی از بنزین یارانه‌ای را به هر فرد اختصاص می‌دهد. این موضوع به نفع اقشار کم‌درآمدی است که از خودرو استفاده نمی‌کنند و همچنین به کنترل مصرف و جلوگیری از قاچاق بنزین کمک می‌کند.
از سوی دیگر، ایجاد بازار ثانویه برای خرید و فروش بنزین در این طرح، به کشف واقعی قیمت بنزین و جلوگیری از انحرافات در توزیع یارانه سوخت کمک خواهد کرد.
مصطفی پوردهقان، نماینده اردکان در مجلس، با اشاره به اینکه وضعیت فعلی توزیع یارانه بنزین عادلانه نیست، اجرای این طرح را بسیار مفید دانسته و بر لزوم بررسی آن در مجلس تاکید کرده است.
او معتقد است که اختصاص سهمیه بنزین به نفر، علاوه بر ایجاد عدالت اجتماعی، به کنترل مصرف و کاهش قاچاق سوخت نیز کمک می‌کند. این طرح می‌تواند به بهبود ضریب جینی و افزایش درآمد خانوارهای ضعیف منجر شود.
با این حال، پوردهقان در مورد میزان سهمیه بنزین یارانه‌ای که به هر نفر باید اختصاص یابد، ابراز نگرانی کرده و معتقد است که رقم ۳۰ لیتر در ماه بسیار کم است و حداقل ۵۰ لیتر در ماه باید برای هر فرد در نظر گرفته شود.
به نظر می‌رسد که بحث توزیع عادلانه بنزین، نیازمند توجه جدی و بررسی دقیق در مجلس شورای اسلامی است.
