سکته مغزی یکی از حادترین مشکلات مغزی است که اگر در همان دقایق اولیه تشخیص داده نشود، می تواند عواقب جبران ناپذیری برای فرد داشته باشد. بسیاری از مردم تصور می کنند سکته مغزی فقط با ضعف شدید و از کارافتادگی ناگهانی همراه است، اما واقعیت این است که علائم اولیه می توانند بسیار ظریف باشند و اغلب با خستگی ، استرس یا مشکلات روزمره اشتباه گرفته شوند. به همین دلیل، آگاهی از نشانه های هشداردهنده و مراجعه فوری به متخصصین باتجربه اهمیت حیاتی دارد.
دکتر آرش فتاحی ، یکی از برجسته ترین جراحان و متخصصان مغز و اعصاب، تأکید می کند که تشخیص سریع سکته مغزی می تواند زندگی فرد را نجات دهد و از بروز معلولیت های دائمی جلوگیری کند. در این مقاله، شما با علائم اصلی سکته مغزی آشنا می شوید و خواهید دید که مراجعه به بهترین جراح و متخصص مغز و اعصاب تهران در مواقع اورژانسی تا چه اندازه حیاتی است.
علائم سکته مغزی و اهمیت شناسایی زودهنگام
سکته مغزی زمانی رخ می دهد که جریان خون به قسمتی از مغز قطع یا کاهش یابد. این اختلال می تواند ناشی از انسداد رگ (سکته ایسکمیک) یا خونریزی مغزی (سکته هموراژیک) باشد. در هر دو حالت، سلول های مغزی در عرض چند دقیقه شروع به آسیب می کنند و از دست رفتن این سلول ها ممکن است دائمی باشد. به همین دلیل سرعت عمل در تشخیص و درمان، تعیین کننده میزان بهبودی بیمار است. به قول دکتر آرش فتاحی، «هر دقیقه در سکته مغزی ارزشمند است و تأخیر در درمان می تواند تفاوت بین بهبودی کامل و معلولیت دائم را رقم بزند.»
اولین قدم برای مقابله با سکته مغزی، آگاهی از علائم اولیه آن است. این علائم می توانند ظریف و تدریجی باشند، اما تداوم یا تشدید آن ها نشانه یک وضعیت اورژانسی است که باید بلافاصله به متخصص مغز و اعصاب مراجعه شود.
نشانه های اصلی سکته مغزی
یکی از اولین و بارزترین نشانه ها، بی حسی یا ضعف ناگهانی در یک سمت بدن است. بیمار ممکن است حس کند یک دست یا یک پا سنگین شده و قدرت طبیعی خود را از دست داده است. گاهی حتی صورت نیز دچار افتادگی می شود. این وضعیت معمولاً در یک طرف بدن مشاهده می شود زیرا سکته معمولاً یک نیمکره مغز را تحت تاثیر قرار می دهد. تجربه دکتر آرش فتاحی نشان داده است که بسیاری از بیماران علائم اولیه را نادیده می گیرند و همین تأخیر، آسیب مغزی را شدیدتر می کند.
اختلال در تکلم و گفتار نیز یکی از نشانه های حیاتی است که نباید نادیده گرفته شود. بیمار ممکن است کلمات را درست ادا نکند یا نتواند جمله بسازد. در برخی موارد، فرد اصلاً قادر به صحبت کردن نیست. این اختلال معمولاً ناشی از آسیب به مراکز گفتار مغز است و حتی اگر پس از چند دقیقه برطرف شود، می تواند نشان دهنده سکته گذرا (TIA) باشد که هشدار سکته اصلی است.
تغییرات در درک و فهم صحبت دیگران نیز از دیگر علائم مهم است. بیمار ممکن است شنود داشته باشد اما نتواند معنی جملات را درک کند یا دچار گیجی ناگهانی شود. این اختلال نشان می دهد که نواحی پردازش زبان و شناخت مغز تحت تاثیر قرار گرفته اند و هر گونه تغییر ناگهانی در توانایی شناختی باید فوراً جدی گرفته شود.
اختلالات بینایی، از دیگر نشانه هایی است که اغلب نادیده گرفته می شود. تاری دید، دوبینی یا از دست دادن ناگهانی بخشی از میدان دید می تواند ناشی از درگیری لوب پس سری یا مسیرهای عصبی بینایی باشد. حتی اگر مشکل تنها چند دقیقه طول بکشد، می تواند نشانه سکته گذرا باشد و باید توسط متخصص مغز و اعصاب ارزیابی شود.
علائم کمتر شناخته شده که نباید از آن ها غافل شد
سرگیجه شدید یا ناتوانی در حفظ تعادل نیز از علائم هشداردهنده است. بیمار ممکن است احساس کند زمین زیر پایش لرزان است یا نتواند تعادل خود را حفظ کند. این حالت معمولاً ناشی از درگیری مخچه یا ساقه مغز است و می تواند نشانه سکته ای جدی باشد.
سردرد شدید و ناگهانی، به ویژه اگر با تهوع و حساسیت به نور همراه باشد، می تواند نشانه سکته هموراژیک باشد. بسیاری از بیماران این سردرد را با میگرن یا فشارهای روزمره اشتباه می گیرند، اما این نوع سردرد معمولاً با علائم دیگری همراه است و باید فوراً بررسی شود.
تهوع و استفراغ ناگهانی، به ویژه وقتی همراه با سرگیجه، ضعف یا سردرد شدید باشد، می تواند نشانه درگیری ساقه مغز باشد. تجربه بالینی دکتر آرش فتاحی نشان می دهد که این علائم اغلب به اشتباه به مشکلات گوارشی نسبت داده می شوند، در حالی که هشدار سکته مغزی هستند.
اختلال در راه رفتن یا سقوط ناگهانی نیز باید جدی گرفته شود. ضعف عضلانی و اختلال تعادل، گاهی تنها نشانه سکته در حال وقوع است. بی توجهی به این علائم می تواند منجر به آسیب شدید مغزی شود.
تغییرات رفتاری یا کاهش هوشیاری، مانند بی قراری، پرخاشگری یا خواب آلودگی ناگهانی، از دیگر نشانه های مهم هستند که اغلب توسط اطرافیان شناسایی می شوند. حتی تغییرات ظریف در رفتار می توانند نشان دهنده سکته مغزی باشند و نیاز به ارزیابی فوری دارند.
در برخی موارد، بی اختیاری ادرار یا مدفوع نیز مشاهده می شود. این علامت کمتر شایع است اما نشان دهنده درگیری بخش های کنترل کننده سیستم عصبی است و همراه با سایر علائم، اورژانسی محسوب می شود.
اهمیت تشخیص سریع
همانطور که گفته شد، سلول های مغزی در عرض چند دقیقه پس از قطع جریان خون شروع به آسیب می کنند. تشخیص سریع و درمان به موقع می تواند شانس نجات جان بیمار و کاهش آسیب دائمی را به شدت افزایش دهد. درمان های سریع می توانند احتمال مرگ را کاهش دهند و توانایی های حرکتی و گفتاری فرد را بازگردانند. به همین دلیل متخصصان مغز و اعصاب تأکید دارند که حتی کوچک ترین علامت ها را جدی بگیریم و بدون فوت وقت به مراکز درمانی مراجعه کنیم.
اهمیت مراجعه به متخصص باتجربه
هر زمان که یک یا چند علامت سکته مشاهده شد، مراجعه فوری به متخصص ضروری است. تجربه دکتر آرش فتاحی و دسترسی به تجهیزات پیشرفته در تشخیص سریع و درمان موفق، نقش حیاتی دارد. مراجعه به بهترین جراح و متخصص مغز و اعصاب تهران می تواند مسیر درمان را کوتاه تر، ایمن تر و مؤثر تر کند و خطر عوارض طولانی مدت را به حداقل برساند.
پایان رپورتاژ آگهی – مجله خبری پارسی خبر
رضا حبیبی، از روزنامه‌نگاران جوان و آینده‌دار در عرصه رسانه است که با انرژی و اشتیاق فراوان در مجله خبری مشغول به فعالیت است. او با تسلط بر ابزارهای نوین خبری و شبکه‌های اجتماعی، به سرعت توانسته جایگاه خود را به عنوان یک خبرنگار فعال و تأثیرگذار تثبیت کند.