اتحادیه اروپا با تصویب بسته جدیدی از تحریم‌های هدفمند، تلاش خود را برای فشار اقتصادی بر روسیه و وادارسازی این کشور به پایان جنگ در اوکراین افزایش داد. این مجموعه تحریم‌ها عمدتاً بخش‌های انرژی، مالی و نظامی روسیه را هدف گرفته و به‌عنوان اقدامی بی‌سابقه از سوی مقامات اروپایی توصیف شده است.
اعمال سقف قیمت شناور برای نفت روسیه
بر اساس مصوبه جدید، اتحادیه اروپا سقف شناور جدیدی برای قیمت نفت روسیه تعیین کرده که ۱۵ درصد کمتر از میانگین ارزش بازار جهانی خواهد بود. این سقف در بازه قیمتی ۶۰ تا ۴۷.۶ دلار از سوم سپتامبر (۱۲ شهریور) اجرا می‌شود و شرکت‌های بیمه و حمل‌ونقل اروپایی و بریتانیایی از تسهیل فروش نفت با قیمت بالاتر از سقف ممنوع خواهند بود.
این اقدام در ادامه تصمیم گروه G7 برای کنترل بازار نفت روسیه در دسامبر ۲۰۲۲ صورت گرفت، اگرچه در آن زمان برخی کشورهای غربی حاضر به اجرای آن نبودند.
ممنوعیت فعالیت خطوط لوله نورد استریم و واردات فرآورده‌های نفتی
هم‌زمان، اتحادیه اروپا تمامی معاملات مربوط به خطوط لوله نورد استریم ۱ و ۲ را ممنوع اعلام کرده است. نورد استریم ۱ پیش‌تر در اثر انفجارهای زیر آب از کار افتاده بود و نورد استریم ۲ هیچ‌گاه مجوز رسمی دریافت نکرد. این ممنوعیت به‌منظور جلوگیری از احیای پروژه‌های گازی مشترک روسیه و آلمان و منصرف کردن سرمایه‌گذاران اروپایی از بازگشت به این طرح‌ها وضع شده است.
علاوه‌بر این، واردات فرآورده‌های نفتی تولیدشده با نفت خام روسی، حتی اگر در کشور ثالث فرآوری شده باشند، نیز ممنوع خواهد بود.
مسدود شدن ناوگان سایه‌ای روسیه و گسترش دامنه تحریم‌ها
در راستای تقویت محدودیت‌ها، اتحادیه اروپا بیش از ۱۰۰ کشتی غیراروپایی که بخشی از ناوگان سایه روسیه محسوب می‌شوند و خارج از چارچوب قوانین دریایی بین‌المللی فعالیت دارند، تحریم کرده است. همچنین نام ۲۲ بانک روسی دیگر به فهرست تحریم‌ها افزوده شد.
بیش از ۱۰ شرکت در زمینه تأمین فناوری‌های دوگانه که کاربرد نظامی و غیرنظامی دارند، تحت محدودیت‌های صادراتی شدیدتری قرار گرفته‌اند؛ از این میان، هفت شرکت در چین، سه شرکت در هنگ‌کنگ و چهار شرکت در ترکیه فعالیت دارند.
تأثیر تحریم‌ها از دیدگاه کارشناسان
بن مک‌ویلیامز، تحلیل‌گر مؤسسه بروگل، اظهار داشت این تحریم‌ها عملاً امکان بازسازی خطوط لوله نورد استریم را از بین برده‌اند. وی تأکید کرد انفجارهای سال ۲۰۲۲ به زیرساخت‌های این خطوط آسیب جدی وارد کرده بود و این تحریم‌ها بازگشت به وضعیت قبل را دشوارتر می‌کند.
انتظار اتحادیه اروپا از ایالات متحده
اکنون چشم‌دوختن اتحادیه اروپا به واشنگتن افزایش یافته است. مقامات اروپایی انتظار دارند دولت آمریکا به تهدید خود مبنی بر اعمال تعرفه ۱۰۰ درصدی بر کشورهایی که با روسیه تجارت دارند، در صورت عدم توافق صلح ظرف ۵۰ روز آینده، جامه عمل بپوشاند.
کستوتیس بودریس، وزیر خارجه لیتوانی، در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «اتحادیه اروپا مسیر را باز کرده، اکنون زمان طوفان کامل است. سنای آمریکا باید به لایحه تحریم‌ها رأی دهد.»
واکنش بازار جهانی نفت
در پی تصویب تحریم‌های جدید، بازار جهانی نفت واکنش ملایمی نشان داد. قیمت نفت برنت در روز جمعه با ۰.۳ درصد کاهش به ۶۹.۲۸ دلار و نفت وست تگزاس آمریکا با افت مشابهی به ۶۷.۳۴ دلار در هر بشکه رسید. در مجموع، هر دو شاخص حدود دو درصد در طول هفته کاهش قیمت را ثبت کردند.