سایه تاریک مسکن بر زندگی کرایه نشین‌ها/ قدرت خرید مسکن آب رفت
## بحران مسکن در ایران: از افزایش هزینه ها تا کوچ اجباری
در سال های اخیر، سهم قابل توجهی از هزینه های خانوار به مسکن اختصاص یافته است. به طور میانگین، یک سوم از هزینه های خانوارهای شهری صرف مسکن می شود. این در حالی است که قدرت خرید مردم با قیمت های فعلی در بازار مسکن همخوانی ندارد.
به ویژه در تهران، با توجه به اینکه اکثریت خانوارها در طبقه متوسط و متوسط رو به پایین قرار دارند، آپارتمان های کوچک با متراژ 40 تا 60 متر بیشترین تقاضا را به خود اختصاص داده اند، چرا که این متراژ با بودجه مستاجران تهرانی سازگارتر است.
با وجود رکود معاملات و کاهش سرعت رشد قیمت مسکن در سال جاری، سهم مسکن از سبد هزینه خانوار همچنان در حال افزایش است. رشد حداقل حقوق دستمزد حدود 27 درصد بوده است، در حالی که رشد هزینه اجاره بها به 44 درصد رسیده است. همچنین افزایش شدید قیمت مواد اولیه ساختمانی در سال های اخیر، باعث کاهش تقاضا برای اخذ مجوز ساخت و تعداد معاملات مسکن شده است.
** رکود تورمی، عامل بحران مسکن**
فعالان صنعت ساختمان معتقدند که بازار مسکن در سال 1403 نیز با چالش های جدی روبرو خواهد بود. این بازار برای خروج از بحران نیازمند اقدامات گسترده و هماهنگ در جهت کاهش هزینه های تولید، افزایش توان خرید خانوار و افزایش دسترسی به منابع جدید برای تامین سرمایه در گردش تولیدکنندگان است.
**سه عامل اصلی ایجاد بحران مسکن:**
* افزایش روز افزون تورم مواد اولیه و کمبود منابع و سرمایه گذاری در ساخت و ساز.
* عدم تناسب بین قدرت خرید و هزینه های اجاره و خرید مسکن.
* رکود معاملات و کاهش سود سرمایه گذاری در مسکن که باعث شده افراد تمایل به ورود به عرصه ساخت و ساز نداشته باشند.
**افزایش جمعیت مستاجران و کوچ اجباری**
داود بیگی نژاد، نایب رئیس اتحادیه املاک، با اشاره به اینکه قدرت خرید مردم با قیمت های فعلی در بازار مسکن همخوانی ندارد، از حاکمیت رکود تورمی در بازار اجاره بها، خرید و فروش مسکن خبر داده است. به گفته وی، افزایش ۲۵ درصدی نرخ اجاره بها در تهران یک قانون دستوری است و الگوی مناسبی برای قیمت گذاری در حال حاضر وجود ندارد.
با توجه به شرایط فعلی، بازار مسکن در راستای خانه دار شدن مستاجران گام بر نمی دارد. قدرت خرید ملک عموم مستاجران کاهش یافته و بازار خرید مسکن در تاریکی قرار دارد. مستاجران به علت کاهش توان مالی به مناطق پایین شهر در حال نقل مکان هستند.
بیگی نژاد تاکید کرده است که رشد نرخ اجاره بها با توان مالی مستاجران همسو نیست و با توجه به رشد قیمت ها در بازار اجاره، خرید و فروش، مستاجران دیگر به خرید خانه فکر نمی کنند.
**نتیجه گیری:**
بازار مسکن ایران با چالش های جدی روبرو است و نیازمند اقدامات اساسی برای حل بحران است. افزایش جمعیت مستاجران و کوچ اجباری آنها نشان دهنده عمق این بحران است.
