معدن‌کاری به سبک ترکیه
## معادن ایران: گامی به سوی ایمنی یا فاجعه‌ای دیگر؟
در سال‌های اخیر، معادن ایران شاهد حوادث ناگوار متعددی بوده‌اند که جان بسیاری از معدن‌کاران را گرفته و به آسیب‌های جبران‌ناپذیری برای بسیاری دیگر منجر شده است. در این میان، انفجارهای پی در پی در معادن، زخم عمیقی بر پیکره این صنعت و جامعه ایران نشانده است.
این در حالی است که پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه ایمنی معادن در سطح جهان، گام‌های بزرگی به سوی ایجاد محدوده ای امن‌تر برای کارگران این صنعت برداشته است. کشورهایی مانند ترکیه با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و سیستم‌های نظارتی موفق شده‌اند خطرات مرتبط با فعالیت‌های معدنی را به طور چشمگیری کاهش دهند.
اما در ایران، وضعیت به گونه‌ای دیگر است. در حالی که کشورمان از ذخایر معدنی غنی برخوردار است، اما به نظر می‌رسد ایمنی در معادن ایران در اولویت قرار ندارد.
در این مقاله، به بررسی دلایل این وضعیت و راهکارهای مناسب برای بهبود ایمنی در معادن ایران می‌پردازیم.
### تجهیزات، نظارت، و مسئولیت‌ها
کارشناسان اعتقاد دارند استفاده از تجهیزات جدید ایمنی مانند کابین‌های نجات و بازنگری در سیستم نظارتی دولت، از الزامات جلوگیری از بروز حوادث ناگوار در این بخش است.
بهبود ایمنی در معادن نه تنها یک ضرورت انسانی است، بلکه می‌تواند به ارتقای جایگاه ایران در عرصه بین‌المللی نیز کمک کند.
### چرا ترکیه موفق شد و ایران نه؟
ترکیه، به عنوان یک نمونه قابل توجه، توانسته است با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، تعداد تلفات در حوادث معدنی را به طور چشمگیری کاهش دهد.
این کشور که زمانی شاهد فاجعه‌ای با هزار کشته در یک حادثه معدنی بود، در سال 2022 این رقم را به 30 نفر کاهش داد و پس از آن، دو سالی را بدون حادثه جدی پشت سر گذاشت.
این پیشرفت چشمگیر، سوالات مهمی را در مورد وضعیت ایمنی معادن در ایران مطرح می‌کند. چرا فناوری‌های پیشرفته ایمنی هنوز به طور گسترده در معادن ایران مورد استفاده قرار نگرفته‌اند؟
آیا با وجود این فناوری‌ها، می‌توان از وقوع حوادث مرگبار جلوگیری کرد یا حداقل پیامدهای آنها را کاهش داد؟
و مهم‌تر از همه، چه کسی یا چه نهادی مسئول این وضعیت است؟
### نگاهی به گذشته و آینده
در حوزه ایمنی معادن، کشورهای بزرگ جهان تجربیات ارزشمندی را انباشته‌اند.
کشورهایی مانند سوئد با بهره‌گیری از فناوری و نظارت مناسب، توانسته‌اند حوادث معدنی را به حداقل برسانند.
ترکیه نیز با بهره‌گیری از کابین‌های نجات و سایر تجهیزات پیشرفته ایمنی به طور چشمگیری از تعداد تلفات کاسته است.
### راهکارها
به عقیده کارشناسان، بهبود وضعیت ایمنی در معادن ایران نیازمند یک رویکرد جامع و چندجانبه است.
این رویکرد باید شامل به‌روزرسانی تجهیزات و فناوری‌های ایمنی، تقویت نظام نظارتی و اجرای دقیق قوانین و مقررات ایمنی باشد.
احیای مدیریت ایمنی معادن که به گفته جعفری طهرانی در دولت سیزدهم منحل شده است، می‌تواند گامی مهم در این راستا باشد.
### در انتظار تغییری اساسی
توجه به تجربیات کشورهایی مانند ترکیه و سوئد و بهره‌گیری از فناوری‌های جدید، می‌تواند راهگشا باشد.
استفاده از کابین‌های نجات و سایر تجهیزات پیشرفته ایمنی، می‌تواند جان بسیاری از معدن‌کاران را در مواقع بحرانی نجات دهد.
تقویت نظام نظارتی و اجرای دقیق قوانین و مقررات ایمنی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
ایجاد سیستم نظارتی مستقل که به منافع بهره‌برداران وابسته نباشد، می‌تواند به افزایش ایمنی در معادن کمک کند.
### ایمنی، انسانی و بین‌المللی
بهبود ایمنی در معادن نه‌تنها یک ضرورت انسانی است، بلکه می‌تواند به ارتقای جایگاه ایران در عرصه بین‌المللی نیز کمک کند.
کشوری که ادعای داشتن یکی از ذخایر معدنی بزرگ جهان را دارد، باید بتواند ایمنی کارگران خود را نیز در سطح جهانی تضمین کند.
