دود نبود شفافیت در چشمان ملت؛ چرا برق سهمیه‌بندی شد؟
## خاموشی سراسری برق در پاییز: گزارشی از ضعف مدیریتی یا سیاستگذاری نادرست؟
برق سراسری در پاییز امسال، برای نخستین بار در تاریخ، با قطع و خاموشی روبرو شده است. این اتفاق، نشان از ناتوانی دولت در مدیریت منابع انرژی و عدم تامین برق پایدار دارد.
دولت، دلیل این خاموشی را در دوگانه تولید برق با مازوت و آلودگی هوا و سلامت شهروندان جستجو می‌کند. این در حالیست که کمبود بنزین در شهرهای شمالی کشور در ایام اربعین، نشان از عدم توانایی دولت در مدیریت منابع انرژی و پیش‌بینی نیازهای آینده داشت.
با وجود تماس‌های مکرر با شرکت توانیر، هیچ‌یک از مسئولان این بخش حاضر به پاسخگویی به خبرگزاری مهر نشدند.
علت اصلی این خاموشی، کسری شدید ذخایر گازوئیل و مازوت نیروگاه‌ها و بی‌توجهی دولت در این باره است. در شرایطی که گازرسانی به نیروگاه‌های حرارتی با محدودیت مواجه است، ظرفیت تامین برق پایدار با ذخایر زیر 40 درصدی گازوئیل در نیروگاه‌های گازی و سیکل ترکیبی، وجود ندارد.
دولت مدعی کاهش قابل توجه ذخایر گازوئیل نیروگاه‌ها در ابتدای شهریورماه نسبت به سال گذشته است. با این حال، با وجود افزایش نسبی تخصیص گازوئیل و مازوت به نیروگاه‌ها از ابتدای شهریورماه تا میانه آبان، چرا وزارت نفت و وزارت نیرو پیش‌بینی واقعی نسبت به نیاز نیروگاه‌ها در ایام سرد امسال و میزان عقب‌ماندگی نداشته‌اند؟
عبدالرسول پیش‌آهنگ، مدیرعامل شرکت مادر تخصصی نیروگاه‌های برق حرارتی، ادعا می‌کند که از ۱۳۲ نیروگاه موجود در کشور، تنها ۱۴ نیروگاه از مازوت به عنوان سوخت دوم استفاده می‌کنند و مابقی از گازوئیل استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر، کمتر از ۱۰ درصد نیروگاه‌های کشور قابلیت استفاده از مازوت را دارند.
با این حال، تنها نیروگاه بعثت در تهران قابلیت استفاده از مازوت را دارد که از سال ۱۳۸۸ تاکنون هیچ‌گونه مازوتی را مصرف نکرده است. بنابراین، در تهران مازوت‌سوزی صورت نمی‌گیرد و با توجه به عدم اوج مصرف برق، باید به دنبال علل دیگری برای خاموشی‌ها بود.
محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت و کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی، هفته گذشته اعلام کردند که در ابتدای شهریور ۱۴۰۳، حجم ذخایر گازوئیل نیروگاه‌ها ۴۳ درصد و نفت کوره ۲۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته (۱۴۰۲) کاهش یافته است.
طبق آمار، در شهریور سال گذشته، به دلیل شرایط مناسب آب و هوایی و گازرسانی به نیروگاه‌ها، ذخایر نیروگاهی به ۲.۷ میلیارد لیتر رسید. این در حالی بوده که این اعداد در سال‌های ۱۴۰۱، ۱۴۰۰ و ۱۳۹۹ به ترتیب برابر با ۱.۷، ۱.۶۸ و ۲.۲ میلیارد لیتر در مدت مشابه بودند.
بنابراین، مقایسه شهریور سال گذشته با امسال، یک قیاس اشتباه است. از طرفی، اگر به میزان دو سال گذشته نیز نگاه کنیم، با وجود اینکه ذخایر در شهریورماه برابر با ۱.۷ میلیارد لیتر بود، اما شاهد خاموشی نبودیم.
اگر به آمار دقیق‌تری نگاه کنیم، خواهیم دید که از زمانی که دولت چهاردهم بر مسند نشسته، سرعت رشد ذخایر نیروگاهی منفی شده است. به طوری که متوسط روزانه پر شدن و تخلیه مخازن گازوئیل نیروگاه‌ها در شهریور، مهر و آبان به ترتیب منفی ۵، منفی ۵.۹ و منفی ۲۱ میلیون لیتر در روز بوده است.
این وضعیت سبب شده که تا هفته اول آبان‌ماه، میزان ذخیره گازوئیل نیروگاه‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۰ درصد افت کند. به طوری که در هفته اول آبان سال گذشته، این عدد برابر با ۷۷ درصد بود و در مدت مشابه امسال به ۴۱.۲ درصد کاهش یافته است.
همچنین طبق آمار، بیش از ۸۰ درصد از ذخایر گازوئیل این نیروگاه‌ها تمام شده است. این موضوع می‌تواند وضعیت تولید برق را به خطر بیندازد. آنچه مشخص است این است که وزارت نفت و نیرو در انجام وظیفه خود کوتاهی کرده‌اند و هزینه این کوتاهی را مردم می‌پردازند. به نظر می‌رسد نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی باید به این مسئله ورود کنند و در قدم اول، کمیسیون انرژی باید به این موضوع ورود کند و نتیجه آن به طور شفاف به اطلاع مردم برسد.
