۶۰ درصد سوخت نیروگاهها هدر میرود
کمبود انرژی در ایران: فراتر از ناترازی
گزارشهای اخیر از بحران انرژی در ایران حکایت دارند. مهدی مسائلی، دبیر سندیکای صنعت برق، در گفتگویی با اتاق بازرگانی، به جای واژه “ناترازی انرژی”، از “کمبود انرژی” استفاده کرد و این کمبود را نتیجهی تعامل پیچیدهی چهار عامل کلیدی دانست: سوخت، سرمایه، مدیریت و منابع آبی.
به گفتهی وی، راندمان پایین نیروگاهها (حدود 40 درصد) و اتلاف قابل توجه انرژی در مراحل انتقال و توزیع، بخش اعظم این کمبود را تشکیل میدهند. در نتیجه، تنها 10 تا 12 درصد از انرژی تولیدشده به مصرفکنندگان میرسد. استفاده از فناوریهای قدیمی در شبکه توزیع و انتقال، عامل اصلی این اتلاف گسترده است.
مصرفکنندهی نهایی نیز سهمی در این کمبود دارد. مسائلی با اشاره به الگوی مصرف نامناسب در بسیاری از مناطق کشور، به ویژه در شهرها و روستاهای کوچکتر، بر ضرورت فرهنگسازی مصرف بهینه انرژی تاکید کرد. اختلاف چشمگیر الگوی مصرف در کلانشهرها و مناطق روستایی، نیاز به راهکارهای متفاوتی را نشان میدهد.
علاوه بر این، حوزههای حمل و نقل و ساختمانسازی نیز نقش مهمی در هدررفت انرژی دارند. عدم توجه به عایقبندی ساختمانها، مصرف سوخت در خودروها و وضعیت نامناسب جادهها از جمله عوامل تاثیرگذار هستند. کیفیت پایین سوخت و کمبود زیرساختها نیز به این معضل دامن میزنند.
مسائلی با اشاره به این نکته که کمبود انرژی صرفا به دلیل مصرف بیرویه نیست، بلکه عوامل متعددی در این امر دخیل هستند، به مقایسهی وضعیت دسترسی به انرژی در ایران با سایر کشورها پرداخت. بسیاری از کشورها با وجود نداشتن منابع گازی، همزمان به گاز و برق دسترسی دارند، که نشان از وجود مشکلات ساختاری در ایران دارد.
او همچنین به مشکل کمبود سرمایه گذاری در بخش انرژی اشاره کرد و ضعف در ضمانتهای سرمایهگذاری را مانعی بزرگ در جذب سرمایهگذاران داخلی و خارجی دانست. عدم تعهد لازم برای بازگشت سرمایه به سرمایهگذاران داخلی، جذب سرمایهگذاری را با چالش جدی مواجه کرده است. به گفتهی وی، حمایت از سرمایهگذاری داخلی از طریق ایجاد زیرساختهای قانونی و تضمین سودآوری، امری ضروری به نظر میرسد.