پایانه مرزی شلمچه به عنوان یکی از مهمترین گذرگاههای تجاری ایران و عراق، پتانسیل بالایی برای توسعه تجارت و رونق اقتصادی منطقه دارد. اما متأسفانه، مشکلات موجود در این پایانه، از جمله کندی فرآیندهای بازرسی و عدم استفاده از تجهیزات مدرن، مانع از تحقق این پتانسیل شده است.
یکی از مهمترین این مشکلات، عدم استفاده از دستگاه ایکسری است که در سال 1398 در این پایانه نصب شده است. این دستگاه میتواند به صورت خودکار و دقیق کامیونها را بازرسی کرده و از ورود کالاهای قاچاق و ممنوعه جلوگیری کند. همچنین، با استفاده از این دستگاه میتوان زمان بازرسی را به طور قابل توجهی کاهش داد و از تشکیل صفهای طولانی کامیونها جلوگیری کرد.
با این حال، تاکنون از این دستگاه استفاده نشده است و این موضوع سوالات زیادی را در خصوص دلایل این عدم استفاده ایجاد کرده است. عدم استفاده از این دستگاه، خسارات زیادی را به تجار و اقتصاد منطقه وارد کرده است. از جمله این خسارات میتوان به افزایش هزینههای حمل و نقل، کاهش صادرات به عراق، افزایش قاچاق کالا و از دست رفتن فرصتهای شغلی اشاره کرد.
تاخیر در استفاده از دستگاه ایکسری، نه تنها به اقتصاد منطقه بلکه به امنیت ملی نیز آسیب میرساند. زیرا با استفاده از این دستگاه میتوان از ورود کالاهای ممنوعه و مواد مخدر به کشور جلوگیری کرد.
در مقایسه با سایر کشورها، ترکیه با وجود مرز کوتاهتر با عراق، از دستگاه ایکسری در پایانههای مرزی خود استفاده میکند و حجم تجارت بسیار بالاتری با عراق دارد. این در حالی است که ایران با وجود داشتن مرز طولانیتر با عراق، از این ظرفیت استفاده نمیکند.
در نهایت، میتوان گفت که عدم استفاده از دستگاه ایکسری در پایانه مرزی شلمچه، یک فرصت طلایی را برای توسعه تجارت و اقتصاد منطقه از دست داده است. مسئولان مربوطه باید هرچه سریعتر نسبت به رفع موانع موجود و بهرهبرداری از این دستگاه اقدام کنند تا بتوان از مزایای آن در جهت توسعه و رونق منطقه استفاده کرد.