وضعیت کنونی اکوسیستم مالی کشور و چالش‌های پیش روی آن، موضوع اصلی سخنان مؤمن واقفی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت بود. وی با اشاره به اهمیت حیاتی زیست‌بوم فین‌تک، بر لزوم توجه جدی به آن تاکید کرد و هشدار داد که غفلت از این حوزه، مشکلات فراوانی را به همراه خواهد داشت.
به گفته واقفی، حل مسائل فنی، اگرچه با راهکارهای مشخص و نسبتا ساده‌ای همراه است، اما شکل‌گیری یک اکوسیستم پویا و کارآمد، نیازمند همکاری و هم‌افزایی همه بازیگران این عرصه است. وی با بیان اینکه چشم‌انداز مشترک و رقابت سازنده، کلید موفقیت در این مسیر است، وضعیت فعلی زیست‌بوم مالی را نامطلوب توصیف کرد و از وجود موانع و بن‌بست‌هایی سخن گفت که حل آنها نیازمند همت و تلاش فعالان این حوزه است.
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، عوامل متعددی را در شکل‌گیری این چالش‌ها دخیل دانست. به گفته وی، علاوه بر مسائل فنی، قواعد و سیاست‌ها، فرهنگ سازمانی، سیستم‌ها، بازار، ترجیحات مشتریان و مقررات، از جمله عوامل تاثیرگذارند که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. وی همچنین به تعاملات پیچیده زیست‌بوم فین‌تک با سایر اکوسیستم‌ها مانند بهداشت و تولید اشاره کرد.
آقای واقفی با ارائه آمار قابل توجهی از تراکنش‌های مالی در سال ۱۴۰۲، به حجم بالای فعالیت‌های مالی اشاره کرد و تاکید کرد که تمرکز بر سامانه‌های core banking در گذشته جای خود را به توسعه پلتفرم‌ها و ظهور نئوبانک‌ها داده است. وی بر ضرورت حرکت به سمت بانکداری دیجیتال و توسعه رگ‌تک، بانکداری باز، سندباکس‌ها و سوبتک‌ها به عنوان گام‌های اساسی در این مسیر تاکید کرد.
شاخص‌های سلامت و پایداری اکوسیستم فین‌تک، مورد دیگری بود که واقفی به آن پرداخت. به عقیده وی، شاخص‌هایی مانند نرخ بقا، انقراض محدود، پایداری ساختار، تجربه مشتری و قابلیت پیش‌بینی، از جمله معیارهای سنجش سلامت این اکوسیستم هستند. وی با اشاره به وضعیت مناسب سرمایه‌گذاری در این حوزه، از ضعف نوآوری و مدل‌های کسب‌وکار در اکوسیستم مالی ابراز نگرانی کرد و بر لزوم تنوع‌بخشی به این اکوسیستم تاکید نمود.
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، سه رکن اصلی اکوسیستم فناوری مالی کشور را کلان‌روندها، نظام جاری فناوری مالی و آشیانه فناوری عنوان کرد و لزوم توجه به ارتباط این سه عامل را برای برنامه‌ریزی بهبود اکوسیستم ضروری دانست. وی همچنین سه سیاست کلان بانک مرکزی در حوزه تنظیم گری را تشریح کرد: گسترش سندباکس‌ها، ایجاد هاب نوآوری و حمایت از بازیگران جدید در حوزه رگ‌تک.
بانکداری باز، ریال دیجیتال، پروژه میرشتاب و چک الکترونیک از دیگر مواردی بودند که در سخنان واقفی به آنها پرداخته شد. وی از پیشرفت‌های قابل توجه در این زمینه‌ها گزارش داد و بر تلاش‌های بانک مرکزی برای توسعه و بهینه‌سازی این سیستم‌ها تاکید کرد. بانک مرکزی همچنین توجه به اعتبارسنجی و ارتقا فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را از دیگر رویکردهای خود عنوان کرد.
