قطعات چینی برای خودروساز به صرفهتر است؟
گزارش تکاندهندهای از وابستگی خودروسازان داخلی به قطعات چینی منتشر شده است. آقای حسینی کیا، در اظهارات اخیر خود، به اختلاف فاحش قیمت قطعات داخلی و چینی اشاره کرد و زنگ خطری را برای صنعت قطعهسازی کشور به صدا درآورد. براساس گفتههای وی، قیمت قطعات داخلی تا ۴۵ درصد از نمونههای چینی گرانتر است. این امر سبب شده است که بسیاری از خودروسازان، به سمت تامین قطعات از چین تمایل نشان دهند.
این نماینده مجلس، وضعیت را بحرانی توصیف کرد و تاکید نمود که واردات قطعات چینی با ارز حاصل از فروش نفت، خط تولید خودروسازان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. گزارشهای پیشین نیز حاکی از نگرانی قطعهسازان داخلی از نفوذ روزافزون قطعات چینی در بازار داخلی بود. به گفته یکی از اعضای انجمن سازندگان قطعات خودرو، در سال گذشته بیش از ۵۴۴ میلیون دلار قطعه چینی توسط خودروسازان داخلی سفارش داده شده است. جالب اینجاست که دو خودروساز بزرگ کشور، این خبر را تکذیب نکردهاند.
امسال نیز قطعهسازان داخلی از عدم پرداخت بدهیهای خودروسازان و ترجیح آنها به واردات قطعات ارزانتر چینی گلایه دارند. این مساله پرسشهایی اساسی را مطرح میکند: چرا خودروسازان داخلی، علیرغم کیفیت ادعایی قطعات داخلی، به قطعات چینی روی آوردهاند؟ و در سالهای اخیر، قطعهسازان چه اقداماتی برای کاهش هزینههای تولید و جلب رضایت خودروسازان انجام دادهاند؟
واقعیت این است که هزینه تولید در چین به دلیل تولید انبوه، دستمزد پایینتر و تکنولوژی پیشرفتهتر، به مراتب کمتر از ایران است. عوامل مختلفی مانند قیمت بالای مواد اولیه، هزینه نیروی کار، هزینههای انرژی و همچنین بهرهوری پایین و تکنولوژی قدیمی در ایران، سبب افزایش هزینههای تولید شده است. در مقابل، شرکتهای چینی از مزایای اقتصاد مقیاس بهرهمندند. همچنین، نوسانات ارزی، تحریمها و هزینههای گمرکی بر قیمت تمامشده قطعات وارداتی تاثیرگذار است.
برخی قطعهسازان داخلی بر کیفیت بالای محصولات خود تاکید دارند، ادعایی که از سوی خودروسازان تایید نمیشود. علاوه بر این، انحصار و حمایتهای دولتی از تولیدکنندگان داخلی، رقابتپذیری را کاهش داده و به افزایش قیمتها منجر شده است. البته نباید پیشرفت چشمگیر فناوری و استانداردهای تولید در چین را نادیده گرفت. شرکتهای چینی با دسترسی به نیروی کار ارزان و تکنولوژیهای پیشرفته، توانستهاند کیفیت بالا را با قیمت مناسب ارائه دهند. در نهایت، قطعهسازان داخلی با مشکلات متعددی روبرو هستند که تولید قطعات با قیمت رقابتی را برای آنها دشوار کرده است.