صعود شکننده تولید خودرو
گزارش عملکرد نه ماهه خودروسازان دولتی حکایت از کاهش تولید دارد. با وجود افزایش تولید ماهانه در آذرماه نسبت به آبان، مجموع تولید ۹ ماهه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، افت قابل توجهی را نشان می‌دهد. این کاهش ۶.۵ درصدی تولید، علیرغم پیش‌بینی‌های اولیه مبنی بر رشد تولید با افزایش قیمت‌ها در آبان ماه، رخ داده است. موانع اصلی این رکود، کمبود مستمر انرژی و نوسانات نرخ ارز اعلام شده است.
جالب توجه است که افزایش تولید ماهانه، بر خلاف روند کلی سال، بیشتر به اصلاح قیمت‌ها در آذرماه و آزادسازی بخشی از ظرفیت تولیدی که به طور عمدی مخفی مانده بود، نسبت داده می‌شود. به عبارت دیگر، خودروسازان برای جبران کمبود نقدینگی ناشی از قیمت‌های ثابت قبلی، بخشی از تولید خود را به تعویق انداخته بودند.
اطلاعات آماری موجود، عمدتا از طریق گزارش‌های ارسال‌شده به سامانه کدال بورس جمع‌آوری شده است و وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنان از انتشار آمار رسمی خودداری می‌کند. بر اساس گزارش کدال، سه خودروساز بزرگ (ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو) در ۹ ماه گذشته با کاهش تولید مواجه بودند، اما رشد تولید ماهانه در آذرماه، امیدهایی را برای بهبود وضعیت در سه ماه پایانی سال ایجاد کرده است، هرچند این امیدها با چالش‌های پیش روی خودروسازان از جمله افزایش هزینه‌ها به دلیل حذف نیما و افزایش قیمت دلار، همراه است.
هدف‌گذاری وزارت صمت برای افزایش ۱۵ درصدی تولید و رسیدن به بیش از یک میلیون دستگاه در سال جاری، با توجه به تولید ۶۴۷,۲۵۴ دستگاه در ۹ ماه گذشته، بعید به نظر می‌رسد. برای تحقق این هدف، خودروسازان باید در سه ماه پایانی سال، تولید خود را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهند، امری که با توجه به چالش‌های موجود، احتمال تحقق آن اندک است. کاهش تولید در سال جاری را می‌توان به عوامل متعددی از جمله کمبود ارز، نقدینگی ضعیف و مشکلات انرژی نسبت داد.
بررسی جزئیات تولید هر یک از شرکت‌ها در نه ماه گذشته نشان می‌دهد که ایران خودرو با افت تولید در برخی از محصولات خود مانند پژو و رانا و همچنین هایما، اما با رشد قابل توجه تولید تارا و سورن روبرو بوده است. سایپا نیز با افت تولید در خانواده ایکس ۲۰۰ و شاهین مواجه بوده است. پارس خودرو نیز کاهش قابل توجهی در تولید گروه Q200 و کوئیک داشته است. در مجموع، با توجه به چالش‌های موجود و زمان باقیمانده تا پایان سال، دستیابی به اهداف تولید، بسیار دشوار به نظر می‌رسد.
