رشد بیسابقهی شاخص بورس تهران در هفتهی منتهی به ۸ شهریور ۱۴۰۲، با افزایش بیش از ۸ درصد، بازار سرمایه را به روزهای پررونق خود بازگرداند. این جهش چشمگیر، که از هفتهی مذکور بی سابقه بوده است، با افزایش ۶.۵ درصدی شاخص هموزن همراه بود هرچند که بازدهی آن نسبت به شاخص کل کمتر بود. میانگین ارزش معاملات نیز با عبور از ۸۵۰۰ میلیارد تومان، رکورد جدیدی را ثبت کرد. جریان مثبت نقدینگی نیز با ورود بیش از ۱۹۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی به بازار و خروج ۴۷۲ میلیارد تومان از صندوقهای با درآمد ثابت، به این روند شتاب بخشید. حجم معاملات نیز با افزایش قابلتوجه به بیش از ۱۷ میلیارد سهم رسید و نسبت P/E به ۷ نزدیک شد.
این شرایط مثبت، در حالی است که شاخص به محدودهی ۲.۵ میلیون واحد نزدیک میشود و احتمالا تردیدهایی را در بین فعالان بازار ایجاد میکند. گرچه تحولات مثبت اقتصادی به حمایت از بورس برخاستهاند، اما دو سناریوی محتمل پیش روی بازار قرار دارد: اصلاح و یا عبور قدرتمند از مقاومت ۲.۵ میلیون واحدی. روند معاملات هفتهی آینده نقش تعیینکنندهای در تحقق هر یک از این سناریوها خواهد داشت. ثبات سیاسی و شرایط ژئوپلیتیکی منطقه، به ویژه در ایران، شرط اصلی عبور از این سد مهم بهشمار میرود.
بورس در مقایسه با سایر بازارهای دارایی، عملکردی فوق العادهای از خود نشان داده است. افزایش هفتگی ۷.۴ درصدی شاخص، رکورد جدیدی را رقم زد و تنها بازدهی بالاتر، مربوط به هفتهی اول شهریور ۱۴۰۲ با ۸.۱۴ درصد بود. این در حالی است که سایر بازارها عملکرد ضعیفی را از خود نشان داده اند. ثبات سیاسی به افزایش P/E کمک کرده و انتظار میرود که این نسبت مالی، رشد قابل توجهی را در ارزش بازار ایجاد کند، به طوری که به طور ایدهآل باید به محدوده ۱۰ واحد برسد.
به طور تاریخی، رشد P/E بورس از دو عامل اصلی ناشی شده است: اول، افزایش نرخ دلار و ثبت قلههای جدید، همواره باعث سقف شکنی شاخص بورس تهران شده است. دوم، کاهش نرخ بهره، سبب انتقال سرمایهها به بازار سهام میشود. هماکنون بازار با افزایش قیمت دلار و کاهش نرخ سود، امنیت بالایی برای سرمایهگذاری در بورس احساس میکند و انتظار میرود بازدهی قابل توجهی را برای سهامداران به ارمغان آورد. همچنین، گزارشهای ۹ ماههی شرکتها مورد توجه جدی بازار قرار خواهد گرفت. صورتهای مالی پاییزی، به لحاظ بنیادی، احتمالا حاشیه سود بالاتری نسبت به تابستان و بهار نشان خواهند داد، زیرا افزایش نرخ دلار، سطح درآمد صنایع بورسی را به کانال جدیدی منتقل کرده است. شرکتهای بورسی، مشابه مهرماه، سطح بالایی از درآمد را علیرغم محدودیتهای مصرف انرژی تجربه کردند. ۳۸۲ نماد تولیدی بورسی، در مجموع ۳۰۰ هزار میلیارد تومان فروش داشتند که نسبت به آبان سال قبل، رشد ۲۴ درصدی را نشان میدهد.
عبور از سد ۲.۵ میلیون واحدی، چالشی بزرگ برای بازار سهام بوده است. شاخص بارها به این مرز نزدیک شده، اما نتوانسته از آن عبور کند. این مقاومت روانی محکم، این بار با حمایت دلار، کاهش نرخ بهره و عوامل بنیادی قوی در صنایع مختلف، به ویژه صنعت خودرو، قابل عبور به نظر میرسد. در صورت تداوم این حمایتها، تنها نیاز به نقدینگی تازه برای شکستن این سد وجود دارد. از دیدگاه تکنیکال، سطح قیمتها بالاست و برخی سهامداران حقیقی تمایلی به خرید در این قیمتها ندارند. اما P/E بازار با توجه به عوامل بنیادی، مناسب ارزیابی میشود. با اصلاح نسبی و کاهش قیمت سهام، احتمال ورود پولهای جدید به بازار افزایش خواهد یافت. این اصلاح کوتاه مدت زمانی محتمل است که ارزش و حجم معاملات بالا نشان دهندهی جابجایی مناسب سهام میان سهامداران باشد.