رشد فروش بخش صنعت پس از ۷ ماه رکود
## شاخص مدیران خرید (شامخ) در مهر 1403: بهبود نسبی در صنعت، نگرانی از آینده
اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، جدیدترین گزارش ماهانه شاخص مدیران خرید (شامخ) را منتشر کرد. بر اساس این گزارش، اقتصاد ایران در مهر 1403 شاهد بهبودی جزئی در برخی بخش‌ها بود، اما نگرانی‌های اقتصادی و عدم قطعیت در آینده، همچنان سایه سنگینی بر فعالیت‌های اقتصادی کشور انداخته است.
**بهبود در بخش صنعت:**
بخش صنعت پس از تجربه رکودی طولانی، نشانه‌هایی از بهبود نشان می‌دهد. این بهبود عمدتاً به کاهش قطعی برق در ماه‌های اخیر و افزایش فروش پس از 7 ماه رکود نسبت داده می‌شود.
**نگرانی از آینده اقتصادی:**
با این حال، افزایش نااطمینانی در فضای تجاری و نگرانی‌های درباره چشم‌انداز اقتصادی، باعث شده خوش‌بینی اقتصادی به پایین‌ترین حد خود در 20 ماه اخیر برسد. خطرات سیاسی در منطقه و پیامدهای اقتصادی آن ، بر اعتماد به آینده اقتصاد سایه انداخته و برنامه‌ریزی برای کسب‌وکارها را با چالش روبه‌رو کرده است.
**افزایش ناگهانی نرخ ارز:**
همچنین افزایش ناگهانی نرخ ارز در ماه های گذشته باعث کاهش عرضه نهاده های تولید و افزایش قابل توجه قیمت ها و هزینه های تأمین مواد اولیه شده است. در نتیجه ، قیمت نهاده ها به یکی از بیشترین مقادیر ثبت شده خود رسیده است.
**شاخص ترکیبی کل اقتصاد:**
شاخص مدیران خرید کل اقتصاد در مهر 1403 برابر با 52.3 بود که نشان دهنده افزایش نسبی فعالیت های اقتصادی در این ماه است. با این حال، پس از تعدیل فصلی، این شاخص به 49.8 رسیده که بیانگر رکود برای ششمین ماه متوالی است.
**شاخص تولید محصول یا خدمات:**
شاخص تولید محصول یا خدمات به عنوان مولفه های اصلی شاخص کل نیز پس از تعدیل فصلی 51.1 محاسبه شده که پس از شش ماه روند کاهشی، برای اولین بار در محدوده ای بالاتر از مرز 50 قرار گرفته است.
**شاخص موجودی مواد اولیه:**
شاخص موجود ی مواد اولیه هم پس از تعدیل فصلی 47.1 ثبت شده و تقریباً برای هشتمین ماه پیاپی کاهش داشته است.
**شاخص فروش کالا یا خدمات:**
شاخص فروش کالا یا خدمات در مهرماه با تعدیل فصلی 55.3 بوده و بعد از پنج ماه کاهش مداوم، برای اولین بار افزایش یافته است.
**شاخص انتظارات از فعالیت اقتصادی آینده:**
شاخص انتظارات از فعالیت اقتصادی آینده پس از تعدیل فصلی 55.9 به دست آمده که پایین ترین مقدار در 20 ماه گذشته است و نشان دهنده افزایش نااطمینانی اقتصادی و کاهش خوش بینی های اقتصادی است.
**شاخص بخش صنعت:**
شاخص مدیران خرید بخش صنعت در مهر 1403 نیز برابر با 57.4 محاسبه شده که پس از چهار ماه کاهش، برای اولین بار در مهرماه افزایش یافته است. این شاخص پس از تعدیل فصلی به 54.5 رسیده که بهبود شرایط رکودی را نشان می دهد.
**شاخص تولید محصولات:**
شاخص تولید محصولات پس از تعدیل فصلی 52.1 محاسبه شده و در مقایسه با کاهش شهریورماه، شرایط بهتری در مهرماه ثبت شده است.
**شاخص موجودی مواد اولیه:**
شاخص موجود ی مواد اولیه هم در مهرماه پس از تعدیل فصلی 50.3 برآورد شده که پس از هفت ماه کاهش، همچنان در محدوده مرزی 50 قرار دارد.
**شاخص فروش محصولات:**
شاخص فروش محصولات در مهرماه پس از تعدیل فصلی 58.3 بوده و پس از رکود طولانی هفت ماهه برای اولین بار افزایش را نشان داده است.
**مشکلات اصلی از دید فعالان اقتصادی:**
از دیدگاه برخی فعال ان اقتصادی، رفع تعهد ارزی همچنان یکی از موانع اصلی کسب و کارها محسوب می شود. در این ماه، شرایط سیاسی و نااطمینانی نسبت به آینده منجر به افزایش قابل توجه نرخ ارز شده است. این امر علاوه بر افزایش هزینه تأمین مواد اولیه، باعث کاهش عرضه نیز شده و بسیاری از فعال ان اقتصادی نسبت به شرایط آینده ابراز نگرانی کرده اند.
**تأثیر افزایش نرخ ارز بر تأمین مواد اولیه:**
افزایش نرخ ارز موجب شده برخی تأمین کنندگان مواد اولیه به دلیل بی ثباتی قیمتی از عرضه محصولات خود خودداری کنند. نتیجه این امر افزایش قیمت مواد اولیه به دلیل رشد نرخ ارز و کاهش عرضه آن هاست. از سوی دیگر، این وضعیت شرکت ها را مجبور به تعویق خرید نهاده های تولید کرده است.
**تداوم مشکلات تولید:**
همچنین انتظار می رود مشکلات تولید به دلیل شرایط منطقه و افزایش نرخ ارز و قیمت مواد اولیه تشدید شود.
**پیچیدگی فرآیند تأمین مواد اولیه:**
یکی دیگر از مشکلاتی که بنگاه ها با آن مواجه هستند، فرآیند طولانی و پیچیده تأمین مواد اولیه است. ارز مورد نیاز این مواد به موقع تخصیص نمی یابد، و در مواردی نیز ارز تخصیص یافته باید از طریق صرافی های کشورهای همسایه انتقال شود. پس از انتقال، ثبت سفارش اغلب به یوآن چین انجام می شود و سپس، به دلیل تحریم ها، مواد اولیه از گمرک دبی به ایران تحویل داده می شود. این فرآیند پیچیده و طولانی مدت زمان دسترسی مواد اولیه برای تولیدکنندگان را بسیار افزایش داده است.
