ردیابی سلولهای سرطانی پستان با استفاده از کوانتوم دات
تیم تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی تبریز با پشتیبانی بنیاد ملی علم ایران، روشی نوین برای هدفمندسازی داروهای شیمی درمانی ارائه دادهاند که در مجله معتبر Nature منتشر شده است. این پژوهش، استفاده از نقاط کوانتومی متصل به اگزوزومها را برای انتقال و ردیابی دقیق داروی متوتروکسات در سلولهای سرطانی سینه بررسی میکند.
چالش اصلی در شیمی درمانی، آسیب رسیدن داروی ضدسرطان به سلولهای سالم بدن است. محققان با تمرکز بر کاهش عوارض جانبی داروهای ضد سرطان، به ویژه در بیماریهایی مانند سرطان، به این نوآوری دست یافتهاند. دکتر فهیمه کاظمی نوا، پژوهشگر این طرح، با اشاره به خطرات شیمی درمانی سنتی، توضیح میدهد که این روش جدید، با استفاده از نانو حاملهای هوشمند، دارو را دقیقاً به سلولهای سرطانی میرساند و از آسیب به بافتهای سالم جلوگیری میکند.
نقاط کوانتومی کربنی به دلیل زیست سازگاری بالا، عدم سمیت و انحلالپذیری در آب، گزینه مناسبی برای حمل دارو هستند. اما استفاده از اگزوزومها، نانوذرات طبیعی بدن، مزیت دیگری را به این سیستم میافزاید؛ زیرا اگزوزومها به راحتی در بدن تجزیه میشوند و سمیت کمتری دارند. این در حالی است که سایر نانو حاملهای زیستی مانند لیپیدها و پروتئینها، به دلیل اندازه و ناهمگونی، برای حمل دارو مناسب نیستند.
در این تحقیق، نقاط کوانتومی بر پایه مواد طبیعی برای ردیابی و تصویربرداری، با داروی متوتروکسات ترکیب شدهاند. این سیستم نوین، دارو را با دقت به سلولهای سرطانی میرساند و در عین حال، مکان آن را نیز ردیابی میکند. نتایج آزمایشهای برونتن نشان میدهد این روش، اثربخشی درمان را افزایش داده و در عین حال، عوارض جانبی آن را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد. این دستاورد میتواند تحولی بزرگ در درمان سرطان و کاهش عوارض جانبی شیمی درمانی ایجاد کند و راه را برای درمانهای هدفمندتر و موثرتر هموار سازد.