دو روی سکه افزایش قیمت خودرو؛ تولید افزایشی می‌شود یا مصرف کنندگان همچنان متضرر؟
بحران صنعت خودروسازی ایران: آیا افزایش قیمت‌ها راه‌حل است یا آغاز یک فاجعه جدید؟
افزایش ۳۰ درصدی قیمت خودروهای داخلی، موجی از اعتراضات را در میان مصرف‌کنندگان به راه انداخته است. این افزایش قیمت، در حالی صورت گرفته که کیفیت خودروهای داخلی همچنان در سطح پایینی قرار دارد و ایمنی آنها نیز جای سوال دارد. واقعیت تلخ این است که بار دیگر، تمامی زیان‌ها بر دوش مصرف‌کنندگان افتاده است.
پس از ۱۸ ماه ثبات نسبی قیمت، دو خودروساز بزرگ کشور اقدام به افزایش قیمت محصولات خود کردند. این تصمیم، موجب واکنش‌های متفاوتی از سوی کارشناسان شد؛ برخی آن را راهکاری برای برون رفت از بحران مالی خودروسازان دانسته و برخی دیگر آن را اقدامی نسنجیده و به ضرر مصرف‌کنندگان می‌دانند.
رئیس مجلس شورای اسلامی، در نشست خبری اخیر خود، به مشکلات ساختاری صنعت خودروسازی اشاره کرد و از فقدان رقابت سالم و تبدیل بازار خودرو به یک “لاتاری” انتقاد کرد. وی با بیان اینکه خودروسازان ایرانی به جای تولید، تنها مونتاژکار هستند، به هزینه‌های سرسام‌آور طراحی پلتفرم‌های جدید اشاره کرد و تأکید داشت که برای سودآوری، به سرمایه‌گذاری کلان و تولید انبوه نیاز است.
اما آیا این افزایش قیمت ۳۰ درصدی، واقعاً مشکلات تولیدکنندگان را حل خواهد کرد؟ آیا این افزایش قیمت، دلالان را از بازار حذف خواهد کرد یا فقط به سود آنها خواهد افزود؟ این پرسش‌ها، همچنان بی‌پاسخ باقی مانده‌اند.
وزیر صنعت، معدن و تجارت، در توجیه افزایش قیمت‌ها، به عدم افزایش قیمت خودرو در ۱۸ ماه گذشته و افزایش هزینه‌های تولید (فولاد، پلیمر، لاستیک و …) اشاره کرده و از ضرر انباشته خودروسازان سخن گفت. وی با تأکید بر ضرورت توازن اقتصادی برای بنگاه‌های اقتصادی، بر لزوم خصوصی‌سازی و خروج دولت از صنعت خودروسازی تأکید کرد.
با این حال، منتقدان بر این باورند که افزایش قیمت‌ها بدون بهبود کیفیت، تنها به افزایش نارضایتی عمومی می‌انجامد. آنها افزایش قیمت برای خودروهای ثبت‌نام شده قبلی را از نظر شرعی و قانونی نادرست دانسته و این تصمیمات را عامل افزایش بی‌اعتمادی عمومی می‌دانند. وزیر صمت در پاسخ به این انتقادات، از تصویب این افزایش قیمت در دولت قبل و ضرورت آن برای جلوگیری از بحران اقتصادی خودروسازان و تأثیر مثبت آن بر سهام ۲۰ میلیون سهامدار سخن گفت. وی همچنین از تعهد خودروسازان برای افزایش تولید و کاهش قیمت برخی قطعات خبر داد.
با وجود ادعای وزیر صمت مبنی بر اینکه خودروسازی ۱۲ درصد از ارزش افزوده صنعت کشور را تشکیل می‌دهد و این افزایش قیمت برای بقای اقتصادی خودروسازان ضروری بوده است، برخی نمایندگان مجلس با انتقاد شدید از این افزایش قیمت، خواستار تعطیلی صنعت خودروسازی شدند و معتقدند که مصرف کنندگان تاوان بی کفایتی خودروسازان را می پردازند. تجربه نشان داده که افزایش قیمت همیشه راه‌حل مناسبی نبوده است و باید دید که آیا این افزایش قیمت جدید، مشکلات را حل خواهد کرد یا خیر. افزایش عرضه خودرو در آینده می‌تواند به تعدیل قیمت‌ها بینجامد، اما عملکرد خودروسازان در افزایش تولید و رعایت تعهدات خود، نقش بسیار مهمی در این زمینه ایفا می‌کند. در نهایت، بحران نقدینگی خودروسازان تا حدودی حل شده اما مهمترین چالش بهبود تولید و پاسخگویی به نیازهای مصرف‌کنندگان است.
وضعیت فعلی بازار خودرو با رکود شدید و تاثیر عوامل سیاسی و نوسانات ارزی، آینده‌ای نامشخص را پیش روی خود می‌بیند. آیا شاهد بهبود کیفیت و افزایش تولید خواهیم بود یا نارضایتی مردم تشدید خواهد شد؟
