دولت مسئولیت قیمت ارز را گردن نمی‌گیرد
سخنان اخیر وزیر اقتصاد، آقای همتی، مبنی بر بی‌ارتباط بودن افزایش نرخ دلار آزاد (۷۰ هزار تومان) با دولت، با واکنش‌های متعددی روبرو شده است. روزنامه اعتماد، وابسته به شورای اطلاع‌رسانی دولت، به نقل از وی گزارش داده که دولت هیچ برنامه‌ای برای افزایش قیمت‌ها ندارد و افزایش دلار در بازار آزاد ناشی از تنش‌های منطقه‌ای و انتظارات روانی است. همتی همچنین تاکید کرده که افزایش قیمت کالاهای اساسی در برنامه دولت نیست و نرخ نیمایی دلار نیز نباید از نرخ بازار آزاد تبعیت کند.
اما این اظهارات با انتقادات کارشناسان اقتصادی مواجه شده است. وحید شقاقی شهری، اقتصاددان برجسته، در گفتگو با اعتماد، به این نکته اشاره می‌کند که ادعای بی‌تاثیری دولت در نرخ دلار آزاد، صحیح نیست. وی خاطرنشان می‌سازد که پیش‌تر رئیس کل بانک مرکزی نیز نرخ دلار آزاد را تلگرامی و بی‌ارتباط با اقتصاد واقعی خوانده بود، اما تاثیر آن بر معیشت مردم انکارناپذیر است. به گفته شقاقی، بخش قابل توجهی از قیمت‌گذاری کالاها، به‌ویژه کالاهای وارداتی و قاچاق، بر اساس نرخ دلار آزاد صورت می‌گیرد. وی برآورد می‌کند که بیش از ۳۰ درصد سیگنال‌دهی قیمت‌ها در بازار، به نرخ دلار آزاد وابسته است.
شقاقی با اشاره به آگاهی همتی از نقش تعیین کننده دلار آزاد در زمان ریاستش بر بانک مرکزی، بر ضرورت برنامه‌ریزی دولت برای مدیریت این بازار تاکید می‌کند. به باور وی، عدم کنترل نرخ دلار آزاد، نرخ‌های توافقی و ترجیحی را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. وی بی‌توجهی دولت به این مساله را انفعالی می‌داند که موجب افزایش مداوم قیمت ارز در تمام بازارها خواهد شد. در نهایت، شقاقی به اهمیت حکمرانی ریال، مهار قاچاق، کاهش کسری‌های تجاری و کنترل کسری‌های حساب سرمایه در مهار نرخ ارز اشاره می‌کند.
گفتنی است، اظهارات اخیر همتی در تضاد با گفته‌های پیشین وی در بهمن ۱۳۹۹ است. وی در آن زمان، در مقام رئیس کل بانک مرکزی، اعلام کرده بود که در صورت عدم مداخله بانک مرکزی، نرخ دلار به ۵۰ هزار تومان می‌رسید.
