بورس در دوراهی تغییرات بودجه
## بودجه ۱۴۰۴: امید به رشد یا نوسان؟
در نگاه اول به اعداد و ارقام لایحه بودجه سال آینده، ظاهرا کسری بودجه مانند سال‌های گذشته، سایه سنگینی بر اقتصاد خواهد انداخت. به نظر می‌رسد دولت برنامه‌ای برای افزایش قابل توجه درآمدهای خود در سال ۱۴۰۴ ندارد و درآمدهای پیش‌بینی شده همپای هزینه‌ها رشد چندانی نخواهند داشت.
از جمله نکات قابل توجه لایحه بودجه، تعیین نرخ تسعیر شناور برای کالاهای اساسی و افزایش آن متناسب با نرخ تورم است. همچنین دولت برای جبران کسری بودجه، حدود ۵۴۱ هزار میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی استقراض خواهد کرد.
نکته قابل تامل دیگر، افزایش چشمگیر فروش اوراق مالی است. این موضوع می‌تواند بازار سرمایه را در سال آینده با چالش‌های جدی مواجه کند. در سال جاری انتشار اوراق دولتی نقش مهمی در رکود بازار سرمایه داشت و افزایش نرخ این اوراق به بالای ۳۰ درصد، به بورس لطمه جدی زد.
برخی از کارشناسان، لایحه بودجه سال آینده را انبساطی می‌دانند و معتقدند می‌تواند محرک رشد بازار سرمایه باشد. اما افزایش فروش اوراق و امید به رشد حاشیه سود شرکت‌ها در سایه افزایش دلار نیما، ابهامات جدی ایجاد کرده است.
## بودجه زیر ذره بین کارشناسان:
سعید مشکات، کارشناس بازار سرمایه، با اشاره به کسری بودجه در بخش‌های مختلف لایحه ۱۴۰۴، می‌گوید: ” با توجه به آمار و ارقام، کسری بودجه قابل توجه است و حتی از پیش بینی‌ها بیشتر است. پیش‌بینی می‌شد یارانه گندم، حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار میلیارد تومان از بودجه را به خود اختصاص دهد. علاوه بر این، ریاست جمهوری در سخنرانی خود در مجلس بر اصلاح نظام ارزی و یارانه سوخت تاکید داشت. با توجه به افزایش هزینه‌ها و عدم رشد درآمدها، احتمال افزایش کسری بودجه در سال آینده نسبت به سال جاری وجود دارد. همچنین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و احتمال تغییرات در سیاست‌های این کشور می‌تواند بر درآمدهای خارجی مثل فروش نفت تاثیرگذار باشد. ”
مشکات در ادامه می افزاید: ” دولت تصمیم مشخصی برای افزایش دلار نیما دارد. تخمین زده می‌شود نرخ دلار نیما به محدوده ۵۵ هزار تومان برسد و با حفظ تفاوت معقول بین نرخ دلار نیما و نرخ دلار آزاد، افزایش محدودی در نرخ دلار آزاد نیز رخ خواهد داد. افزایش نرخ فروش شرکت‌ها و بنگاه‌ها در پی افزایش دلار نیما می‌تواند حاشیه سود آنها را بهبود بخشد. ”
وی با بیان اینکه لایحه بودجه را نمی‌توان انبساطی نامید، می‌گوید: ” به نظر می‌رسد تورم در حدود معینی ثابت بماند. از نظر اعداد اسم بودجه تورمی به نظر می‌رسد، اما از نظر اعداد حقیقی انبساط چندان قابل توجهی ایجاد نشده است. همچنین بودجه سال گذشته به وضوح نسبت به اعداد و ارقام حقیقی انقباضی بود. افزایش فروش اوراق در لایحه بودجه سال آینده نکته حائز اهمیت است. فروش اوراق در سال جاری وضعیت نامطلوبی در بورس ایجاد کرد. در صورتی که فروش اوراق در سال آینده افزایش پیدا کند، فشار منفی به بورس وارد شده و نرخ بهره تمایلی به کاهش پیدا نمی‌کند. بنابراین از یک سو رشد دلار نیما می‌تواند فروش شرکت‌ها و حاشیه سود آنها را بهبود و از سوی دیگر فروش اوراق سیکل‌های نوسانی به بورس بخشد. درآمد فرآورده‌های نفتی و گازی به دلیل رشد احتمالی دلار نیما بهبود پیدا کرده است. بنابراین برآورد عوامل مثبت و منفی می‌تواند شرایط نوسانی در بازار سرمایه ایجاد کند. ”
مجتبی سلطانی، کارشناس دیگر بازار سرمایه نیز با تاکید بر تاثیر شرایط اقتصادی و وضعیت بودجه بر بازار سرمایه در بلندمدت، می‌گوید: ” در کوتاه مدت، بازار سرمایه پیرو اخبار لحظه ای است. در شرایط فعلی با توجه به ریسک های سیستماتیکی که بازار با آنها دست و پنجه نرم می‌کند، حتی پی ریزی بهترین بودجه نیز نمی‌تواند کمک شایانی به بورس کند. همچنین مسیر بودجه با توجه به صحبت‌های متولیان از عدم تزریق شوک به بازار می‌گذرد. ”
سلطانی درباره افزایش واگذاری اوراق در لایحه بودجه سال آینده می‌گوید: ” کسری‌های بودجه تا حد معینی باید با فروش اوراق پوشش داده شوند و فروش بیش از حد آن می‌تواند رونق را از بازار سرمایه بگیرد. با وجود اینکه دلار نیما از ماه‌های گذشته افزایش پیدا کرده و پیش بینی می‌شود که محدوده های ۵۵ هزار تومان را ببیند اما با رشد دلار بازار آزاد، شکاف این دو نرخ با وجود رشد دلار نیما همچنان حفظ شود. بازار سرمایه در سال‌های گذشته وضعیت نابسامانی را تجربه کرده و نمی‌توان سناریوی بدبینانه دیگری برای آن نوشت. ”
