بازار منتظر کسی نمیماند
تحلیلگران بازار سرمایه، دلایل رشد اخیر بورس را بررسی می‌کنند. کاهش قیمت سکه در پی فروکش کردن حباب قیمتی و افزایش عرضه آن در بازار و همچنین افت قیمت جهانی طلا به دلیل سیاست‌های تقویت دلار توسط جمهوری‌خواهان، از عوامل موثر بر این روند بودند. شاخص کل بورس از ابتدای آبان ماه با جهش ۹.۲ درصدی و عبور از مرز یک میلیون و ۹۷۰ هزار واحد، ۱۱.۲ درصد رشد را تجربه کرد که نشان از تحرک قابل توجهی در این بازار دارد. این رشد علی‌رغم تنش‌های بین‌المللی و انتخابات آمریکا، نشان از پویایی و استقلال بازار سرمایه از پیش‌بینی‌ها دارد. نرخ بالای بهره و جنگ اقتصادی، بسیاری از سرمایه‌گذاران را از تصمیم‌گیری‌های کلان اقتصادی غافل کرد، اما بازار مسیر خود را ادامه داد و نشان داد که منتظر هیچ‌کس نمیماند.
عوامل محرک رشد بورس چه بودند؟
به گفته ایمان رئیسی، کارشناس بازار سرمایه، پس از فروکش کردن التهاب‌ها و پس از روی کار آمدن دولت جدید، بازار رونق چشمگیری را تجربه کرد. بورس در این مدت با چالش‌های متعددی از جمله ریسک‌های سیاسی، تصمیمات اقتصادی کلان (بودجه، نرخ بهره و…) روبرو بود. اما در ده روز گذشته، نشانه‌هایی از آرامش در بازار مشاهده می‌شود.
نکته کلیدی این است که ورود صندوق‌های سرمایه‌گذاری به جمع خریداران، می‌تواند جان تازه‌ای به بازار ببخشد. تا کنون، رشد بازار عمدتا متکی به سرمایه‌گذاران خرد بوده است. برای رشد پایدارتر، نیاز به ورود سرمایه‌گذاری‌های جدید، به ویژه در بخش سهام، حس می‌شود. وی در ادامه به واکنش بازارهای مالی به نتیجه انتخابات آمریکا اشاره کرد؛ طلا سقوط کرد و بیت‌کوین صعودی شد. با توجه به پیش‌بینی‌های افزایش تورم در آمریکا و تشدید تنش‌های اقتصادی میان چین و آمریکا، بازار کالاها ممکن است با رکود مواجه شود. اما در ایران، نرخ بهره و قیمت ارز نیمایی، که مورد توجه دولت جدید قرار دارند، نقش تعیین کننده‌ای در رشد بازار سرمایه دارند.
رئیسی در ادامه خاطرنشان کرد که در سال‌های گذشته، شاخص کل بورس به درستی روند نزولی داشته است. در بازارهای مالی، هر عاملی که بر قیمت‌ها تاثیرگذار باشد، در آینده خود را نشان خواهد داد؛ مانند ناترازی برق که باعث عقب‌ماندگی صنایع شده و در افت شاخص بورس منعکس می‌شد.
رشد پایدار بورس بدون حل مشکلات کلان اقتصادی امکان‌پذیر نیست. به نظر می‌رسد اقدامات دولت و مجلس در راستای افزایش نرخ ارز نیمایی، کاهش نرخ بهره، عرضه خودرو در بورس کالا و… حمایت بیشتری از بازار سرمایه به عمل می‌آورد و تاثیر این اقدامات عملی در بازار سرمایه قابل مشاهده است.
بورس جان دوباره گرفت
جواد مرادیان، فعال بازار سرمایه، می‌گوید: شاخص کل بورس از ابتدای آبان ماه ۹.۲ درصد و از کف یک میلیون و ۹۷۰ هزار واحد ۱۱.۲ درصد رشد داشته است. رشد بورس پس از انتخابات آمریکا و با انتشار اخبار مثبت آغاز شد؛ حمایت‌های سازمان بورس، احتمال کاهش نرخ بهره، افزایش نرخ ارز نیمایی، و عرضه خودرو در بورس کالا، از جمله این اخبار بود. به نظر می‌رسد بازار سرمایه با این اخبار و کاهش تنش‌های بین‌المللی، بخشی از عقب‌ماندگی خود را جبران کرد.
وی در مورد امکان کاهش نرخ بهره به ۲۵ درصد اظهار داشت: سیاست انقباضی پولی مدت‌هاست در دستور کار بانک مرکزی است و در بهمن ۱۴۰۲، نرخ گواهی سپرده‌ها علی‌رغم مخالفت بانک‌ها به ۳۰ درصد افزایش یافت. اگرچه مخالفت بانک‌ها نمادین بود و برخی نهادها نرخ‌های بالاتر از ۳۰ درصد را نیز ارائه می‌دادند، اما به نظر می‌رسد سیاست بانک مرکزی همچنان انقباضی است. اخبار حاکی از بازگشت این نرخ به ۲۵ درصد در بهمن ماه است، اما با نرخ تامین مالی ۴۰ تا ۴۲ درصد و نرخ طرح‌های تامین مالی جمعی بالای ۵۰ درصد، به نظر نمی‌رسد بانک مرکزی توانایی کاهش قابل توجه نرخ بهره را داشته باشد، مگر آنکه تحولات جدیدی رخ دهد. دولت بر کاهش نرخ بهره و حمایت از بازار سرمایه تاکید دارد، که این امر می‌تواند به رشد بازار سرمایه کمک کند. تا زمانی که نرخ اوراق بهادار با درآمد ثابت و ریسک کم بالا باشد، سرمایه‌گذار ریسک زیادی را نمی‌پذیرد.
وی همچنین بر لزوم تلاش دولت برای پذیرش FATF و معاهده پالرمو و تاثیر مثبت آن بر بهبود وضعیت اقتصادی و بازار سرمایه تاکید کرد. وی در مورد مصوبه افزایش نرخ برق گفت: ناترازی ۲۰ هزار مگاواتی برق کنونی نتیجه سال‌ها نبود سرمایه‌گذاری خارجی، تحریم و عدم توجه به این صنعت است. کاهش تولید گاز در کنار ناترازی برق، باعث قطعی گاز در زمستان و برق در تابستان می‌شود. با تغییر سیاست درخصوص FATF و ورود سرمایه‌گذار خارجی می‌توان به بهبود این صنعت امیدوار بود. افزایش نرخ برق تنها به صورت جزئی این صنعت را ترمیم خواهد کرد.
